Vandaag wordt de terroristische aanslag in Parijs herdacht. Ik zag het vanmiddag op een televisiescherm in de sportschool. Dat is waar, het is 7 januari. Is het echt al tien jaar geleden? Is het echt al tien jaar geleden dat ik met mijn zusje de vooravond van haar overlijden doorbracht?

De tranen die ik voelde bij het zien van de uit het archief opgediepte televisiebeelden, zijn de tranen die ik tien jaar heb opgespaard. Moeilijke gevoelens ga ik het liefst uit de weg. En rouw en verdriet vallen in de categorie moeilijk.

De avond voor haar sterven was ik met mijn slaapshirt, tandenborstel en meegenomen ontbijt, naar haar toe gekomen om de nacht samen door te brengen. Het was de eerste en enige nacht sinds onze kindertijd dat ik bij haar op de kamer sliep. De laatste keer dat dit nog kon. Er waren veel laatste dingen die avond. Zo at ze in het bed van haar verpleeghuiskamertje nog haar laatste loempiaatje met saté.
Er waren ook eerste keren. Zo lag ik voor het eerst lepeltje-lepeltje met haar en vertelde ze me vanuit de veilige positie van voorste lepeltje dingen over de jaren van misbruik die ze uit schaamte altijd voor zich had gehouden.

We besloten nog een laatste keer de televisie aan te zetten. Leuk misschien nog een laatste keer vermaakt te worden. Wat we zagen waren de akelige beelden van de aanslag in Parijs. Na een tijdje zetten we de tv moedeloos weer uit. ‘Wat een wereld,’ verzuchtte ik. ’Daarvoor hoef je ook niet te blijven.’ Mijn zusje zuchtte mee. Gelukkig kon ze nog steeds lachen om mijn grapjes. Veel grapjes zou ik niet meer maken. We hadden nog maar een nacht.

Ik had de weken en vervolgens de dagen geteld. En ondanks mijn talent voor het onderdrukken van emoties had ik de deadline met de dag als een strop om mijn hals strakker voelen trekken. ’s Morgens spoelden tranen van benauwdheid met het douchewater weg. Daarna stapte ik in mijn rol als stervensbegeleider, regelde ik afspraken voor laatste bezoekjes van familie en vrienden, knuffelde ik haar en ging ik naar de supermarkt voor al haar lievelingshapjes, appeltaart met slagroom, zoete drop en mierzoete snoepjes. Op haar gewicht hoefde ze niet meer te letten.

'Hoe gaat het eigenlijk met de suiker en de ziekte van Crohn?’ Tot onze beider verrassing had ze nergens last van. Bizar hoe het lijf verandert als alle stress van je af glijdt. Sinds ze wist dat ze mocht gaan straalde ze een bijzondere rust uit.

Ik had graag al had leed van haar weggenomen dat haar tot deze keuze had gebracht.

‘Waar denk je dat je naartoe gaat?’ vroeg ik haar in die laatste weken, bij het uitzoeken van haar huisraad die ze op tafel had uitgestald. Naast tientallen bakjes en schaaltjes die ze aanbood aan iedereen die langskwam, stond het kleine kerstboompje dat ze elk jaar na Sinterklaas onmiddellijk uit de berging had gehaald en had opgetuigd. Het stond er als pijnlijke getuige van haar verlangen naar warmte en geborgenheid. Dit jaar was ze niet verder gekomen dan twee of drie rode ballen.
‘Mijn alters vertel ik dat we naar achter de regenboog gaan,’ zei ze. ‘Dat houdt ze rustig.’ Ze had vaak met me gedeeld wat een opgave het was om 70 kleine en grote alters tevreden en blij te houden in een lichaam dat al zo lang niet meer heel was. Ze had er een dagtaak aan. Ik vond het een mooie oplossing van iemand die te veel pijn had beleefd om nog echt contact te ervaren met het hogere. ‘Dus als je een regenboog ziet, weet je dat ik een oogje in het zeil hou.’

In de periode na haar overlijden heb ik niet veel gehuild. Wel veel gegeten. Elk jaar kwam ik een kilootje aan. Het duurde enkele jaren voor ik de link legde met dit toch wel grote verlies in mijn leven. Voorzichtig begon ik te voelen dat ik haar miste, zo nu en dan.

Dit jaar, het jaar waarin ik ben getrouwd met mijn grote liefde, waarin ik mijn geloof terugvond en waarin het schrijven, de passie uit mijn kindertijd, weer zo’n belangrijke plaats is gaan innemen, ben ik eindelijk klaar. Eindelijk is er genoeg aarde onder mijn voeten en genoeg steun om te rouwen.

Als het even kan kijk ik niet naar het nieuws. Inderdaad: categorie moeilijk. De paar geluidloze beelden in de sportschool zijn dan ook genoeg om een golf van emoties omhoog te brengen die al weken duurt. Emoties over mijn eigen verhaal. Niet dat het drama in Parijs niet verschrikkelijk was, want iedereen heeft een moeder, een vader of een kind. Maar op dat moment tien jaar geleden draaide alles om mijn zusje en haar beslissing. Toch zijn het de beelden van de Parijse tragedie die ook mijn zusje en onze laatste uren ineens dichtbij brengen. En zo is alles in het leven met elkaar verbonden. Parijs met mijn zusje. Haar leven met het mijne.

Mijn gestapelde rouw bevat een wirwar aan herinneringen en emoties, maar er komt langzaam een vertrouwen dat het lijntje met mijn zusje er altijd zal zijn. Of het nu regent, de zon schijnt of allebei, ik zal altijd aan haar denken. En aan onze liefde voor elkaar.