Mijn liedjes en mijn leven hebben één ding gemeen: ze luisteren niet altijd naar de regels. Ritme, structuur, balans — soms wijken ze volledig af. Afwijken van het ritme, ontdekken wat zich niet laat beheersen, heeft me geleerd om het resultaat gewoon te ontvangen, zonder eindeloos te sleutelen. Misschien geldt dat niet alleen voor muziek, maar ook voor het leven zelf.

Ritme: nog steeds een uitdaging

Ritme. Ik maak muziek, mijn hele leven al. Maar ik kan totaal geen ritme houden. Het gaat alle kanten op. Ik schrijf ook liedjes, en die gaan net zo alle kanten op. Een beetje musicus hoort dat, maar de meeste mensen horen alleen de mooie stem of de fijne klanken van de gitaar. En als ik naar het commentaar op YouTube kijk, valt het me op dat sommigen niet eens kunnen horen of iets vals is.

Een leermoment in de studio

Toen ik mijn cd Op eigenwijze benen opnam in de studio, merkte ik opnieuw hoe lastig ritme voor me is. Ik had nog vrijwel geen studioervaring en was niet gewend met anderen te spelen. Gelukkig kon iemand de gitaarpartij voor mij inspelen, zodat ik kon doen wat ik het liefste deed. Zingen. Maar inzingen op een met metronoom ingespeelde gitaarpartij was nog een hele kunst. Me zo strak houden aan het ritme en dan ook nog met hart en ziel zingen — dat voelde bijna onmogelijk.

Kan een liedje eigenwijs zijn?

Ik ben er wel eens op aangesproken dat een liedje mooi was, maar dat het ritme niet klopte. Dat wist ik natuurlijk allang. Bij het componeren merkte ik het al: ik eindigde steeds in een heel ander ritme dan waarmee ik was begonnen. Na eindeloos puzzelen gaf ik het uiteindelijk op.

"Ik zou me daar niet druk over maken," zei iemand later eens. Iemand die verstand had van muziek, maar toch dit liedje mooi vond. "Het is jouw lied, en dit ben jij. Het is prachtig."

Een lied dat zijn eigen weg kiest

Ik heb ook nog geprobeerd om het lied opnieuw te componeren. Maar het wilde niet. De woorden moesten en zouden op deze melodie gezongen worden. Het grappige is, bedenk ik me nu ik deze blog schrijf, en er komen tranen op bij de gedachte, dat het alle kanten op gaande ritme in dit lied juist zo goed illustreert waar de tekst over gaat.

De woorden van Hans Stolp

Het is een tekst van Hans Stolp. "Vele wegen" heet het. Ik zal er een stukje uit citeren:

Vele wegen kent het leven
Maar van al die wegen
Is er een die jij te gaan hebt.
En of je wilt of niet, die ene is voor jou
Die ene slechts, die weg heb jij te gaan.
De keuze is dus niet de weg, want die koos jou.

Een les over ritme en controle

Zo is het leven. En een lied dat zijn eigen weg heeft te gaan, is daar eigenlijk een prachtig voorbeeld van. Veel mensen willen het leven graag een bepaalde kant op dwingen. Al leef ik het liefst uit een gevoel van flow – en lukt dat me nog vaak ook – ben ik óók zo iemand die het leven een bepaalde kant op wil dwingen. Mijn manier om dat te doen? Doen alsof er geen slechte mensen zijn. Doen alsof alles leuk is. Doen alsof mij nooit nare dingen overkomen. Jaren geleden, toen ik als kind mijn moeder verloor, deed ik alsof ze niet dood was.

Het leven gaat zijn weg, en jij hebt jouw weg te gaan. En als er omgevallen bomen liggen op je weg, dan gaat dat zo. Dan baan je je er een weg doorheen. En als je je doodschrikt omdat er een dolle hond op je afkomt rennen, dan heb je daarmee te dealen. Want dit is jouw weg.

Uit de bocht vliegen hoort erbij

De keuze is dus niet de weg, want die koos jou. En zo koos dit lied zijn eigen melodie. Het frappante is dat ik dit met geen enkel ander lied heb gehad. Ik wist het ritme en tempo altijd kloppend te krijgen. Zo moeilijk is dat toch ook niet? Maar dit lied liet zich niet vormen. Het was eigenwijs. Net als het leven zelf.

Eigenlijk denk ik nu: misschien moet ik het lied nog veel meer uit de bocht laten vliegen. Dat zou recht doen aan de inhoud. Laat de melodie maar lekker uit de bocht vliegen. Maar of het dan nog aan te horen is? Dat weet ik niet.

Misschien moet ik het gewoon laten zoals het is. Want ook dat is hoe het leven is. Het verleden is zoals het is. Je mag de sporen zien van waar je lekker in de flow zat, waar je soms uit de bocht vloog, of waar het soms net niet is gelukt.

De keuze is dus niet de weg, want die koos jou.

Misschien hoef je niet altijd alles naar je hand te zetten. Soms mag je de chaos omarmen en accepteren dat het lied — of het leven — klinkt zoals het klinkt. Hoe klinkt jouw lied? Durf je te luisteren, ook als het uit de bocht vliegt?

Luister hier naar het lied Vele wegen gebaseerd op de bovenstaande tekst van Hans Stolp. Een opname van vele jaren geleden die me dierbaar is. Ik speelde erin op een prachtige gitaar van het merk Godin. Die was zo loodzwaar dat het voor mij niet te doen was er lang op te spelen. Dat maakt voor mij het luisteren naar dit lied nostalgisch. Luister vooral en ik hoor graag wat het met jou doet.

https://soundcloud.com/ingridgans/vele-wegen-hans-stolp
Tekst: Hans Stolp / Muziek: Ingrid Gans